Inbouwespagnolet
Onderhoud en afstelling

Onderhoud   Afstellen   Kruk vervangen

Een inbouwespagnolet zit verzonken ín de deur of het raam en wordt bediend met een al dan niet afsluitbare deur- of raamkruk. Je vindt dit type espagnolet voornamelijk op opdekdeuren en -ramen. Het gaat hier bijna altijd om merk- en profielgebonden sluitwerk dat alleen via de professionele bouwmarkt of de slotenspeciaalzaak verkrijgbaar is.

Een espagnolet kan uit verschillende, met elkaar verbonden onderdelen bestaan die over meerdere zijden van een deur of raam lopen.
Afhankelijk van het type raam of deur kan het aantal sluitpunten (paddestoelnokken, ronde nokken of anders) variëren van twee tot soms meer dan tien.

Veel van de verouderde typen espagnoletten zijn niet SKG-goedgekeurd en zijn matig tot slecht inbraakwerend. Het vervangen van dit sluitwerk is meestal geen eenvoudige doe-het-zelf klus en kan beter aan de vakman worden overgelaten. Dit geldt met name voor espagnoletten die deel uitmaken van het sluitwerk op draaikiepramen en -deuren.

Gaat het alleen om het verbeteren van de inbraakwerendheid van een deur of raam met een inbouwespagnolet dan is het bijplaatsen van SKG-goedgekeurde raamgrendels vaak het eenvoudigere en goedkopere alternatief.

Onderhoud inbouwespagnolet

Het regelmatig onderhouden en afstellen van een espagnolet is belangrijk, vooral als deze uit verschillende onderdelen bestaat en over meerdere zijden van de deur of het raam loopt.

Afhankelijk van de grootte van de deur of het raam kan de totale lengte van de espagnolet in dat geval al gauw 1.5 tot 3 meter zijn. Loopt dit sluitwerk droog of is de afstelling niet goed dan zal het sneller slijten en zal de deur of het raam ook minder goed sluiten.

Het smeren van een espagnolet is eenvoudig:

Neem een geschikte slotpray en spuit hiervan een beetje in de gleuven waarin de sluitnokken bewegen. Sluit hierna de deur of het raam en draai de espagnolet een paar keer helemaal open en dicht.

Gebruik voor het smeren liever géén vet- of oliehoudende producten. Vet trekt vuil aan en kan na verloop van tijd gaan aankoeken. Hierdoor wordt de sluitweerstand van het raam vergroot.

Spuit ook wat smeermiddel op de aanslagpunten van de sluitkommen of -plaatjes. Dit vermindert de sluitweerstand.

Gaat het om een veel gebruikt(e) raam of deur dan kun je dit onderhoud het best eens per jaar uitvoeren.

Opmerking: leg tijdens het smeren een krant onder de deur of het raam. Hiermee voorkom je dat er mogelijk smeermiddel op de vloer drupt.

Afstellen inbouwespagnolet

Het afstellen van een inbouwespagnolet is vaak niet zo eenvoudig. Dat geldt met name voor espagnoletten die paddestoelnokken als sluitpunten hebben. Paddestoelnokken haken niet alleen achter maar ook ín de sluitkom. In veel gevallen heb je ook speciaal gereedschap nodig (meestal inbussleutel).

Het afstellen van draaikiepramen en -deuren vergt enige kennis en ervaring. O.h.a. is het aan te raden om hiervoor een vakman in te schakelen. 

Hoe vaak een espagnolet moet worden afgesteld hangt af van de staat van deur/raam en kozijn, van het type raam of deur (gewoon of draaikiep) en van de mate van gebruik. In oudere gebouwen heb je vaak wat meer te maken met verzakking en werking van kozijnen dan in nieuwe. 

Merk je dat de deur of het raam moeilijker sluit (smeren helpt niet) wacht dan niet te lang om hier iets aan te doen. In het algemeen is het voldoende om een espagnolet zo eens in de vijf jaar af te (laten) stellen.

Vakman inschakelen

Heb je te maken met een defecte inbouwespagnolet dan is het aan te raden om voor vervanging of reparatie een vakman in te schakelen.

Enkele bedrijven die gespecialiseerd zijn in de afstelling, het onderhoud en de reparatie van inbouwespagnoletten zijn Bouwservice Borger en Kozijn Service Nederland.
Je kunt mogelijk ook een geschikte vakman vinden via o.a. Klusveiling en Zoofy.

Wil je zelf sluitwerk-onderdelen van een draaikiepraam vervangen kijk voor de verschillende merken dan op deze lijst van leveranciers en producenten.

Vervangen van de kruk

Een niet met sleutel afsluitbare bedieningskruk is in de meeste gevallen eenvoudig te vervangen door een afsluitbaar model. 

Opmerking: een raam of deur met een niet-SKG goedgekeurde espagnolet kan niet inbraakveilig worden gemaakt door alleen het vervangen van de kruk.

Hoe je een kruk verwijdert:

• Draai de kruk in de horizontale openstand, verwijder het afdekplaatje (soms ook is het een kapje dat moet worden los gewipt) en draai de twee schroeven uit.
  
  De kruk zit nu los; je kunt hem van de deur of het raam trekken.
  Bewaar de schroeven voor montage van de nieuwe kruk.
  

• Is de krukstift van de nieuwe kruk wat te lang, dan kan hij vaak nog wel een stukje dieper in het krukhuis worden getikt (als de krukstift vastzit dan zit hij meestal in het krukhuis geklemd, niet geklonken). Kan hij niet dieper, zaag of slijp de krukstift dan op de juiste lengte af. Wees voorzichtig daarmee, te kort mag hij natuurlijk niet zijn.
  

Tips voor aanschaf:

• Meet de dikte van de bestaande krukstift. De dikte van krukstiften kan verschillen.
• Houd rekening met de breedte van de slotkast (waarop de kruk vastzit). In sommige gevallen is de beschikbare ruimte daarvoor beperkt (als de kruk dicht tegen de kozijnrand zit).
  
• Gaat het om aanschaf van een verkropt model (zie onderaan) dan is ook de draairichting van belang.

Opmerking: Er bestaan ook ramen en deuren (meestal van metaal) met een ander mechanisme en een andere krukbevestiging dan in voorgaand voorbeeld. Voor sommig sluitwerk van bijvoorbeeld de merken Shûco (herkenbaar aan het kroon-embleempje) en Notter wordt een specifiek type raamkruk gebruikt. 

Aanschaf en vervanging van dergelijke raamkrukken kun je beter overlaten aan de vakman, ook al omdat er verschillende maatvoeringen bestaan.

Er bestaan ook raamkrukken die worden vergrendelt en ontgrendelt met een pincode. Verschillende merken, waaronder Assa Abloy, leveren deze.

Verkropte of afgeronde raam- of deurkruk

Op naar buiten draaiende deuren en ramen zitten soms ook z.g. verkropte raam- of deurkrukken. Is de te vervangen kruk een verkropt model dan moet de nieuwe kruk dat waarschijnlijk ook zijn.

Verkropte krukken hebben een buiging naar links of rechts (afhankelijk van de sluitzijde) en worden gebruikt op ramen waar de kruk dicht op het kozijn zit. 

Zou je een verkropte kruk vervangen voor een gewone, rechte kruk dan is er het risico dat deze bij het openen en sluiten van deur of raam zal aanlopen op het kozijn (door het uitzwenken), of moeilijk bedienbaar zal zijn.

Er zijn verkropte krukken voor links en voor rechts op de deur of het raam. Let daar bij aanschaf op.   

Raamkrukken zijn verkrijgbaar bij:

Professionele bouwmarkt
Slotenspeciaalzaak
Online, Een goede webshop is Slotenshop

Terug naar boven...

Terug naar de startpagina...